ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮਾਤ 3 ਦੇ ਸਿਰਫ਼ 34% ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੀ ਜਮਾਤ II-ਪੱਧਰ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪੇਂਡੂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਸਥਿਤੀ ਰਿਪੋਰਟ (ASER)-2024 ਦੱਸਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਅੰਕ ਗਣਿਤ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ 15% ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਮਾਤ 3 ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਅੱਖਰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ 4.6% ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੰਜਾਬੀ ਅੱਖਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬ ਬੁਨਿਆਦੀ ਫਰੰਟ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ 91.9% ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 97.4% ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਡ-ਡੇ-ਮੀਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤੇ ਗਏ 2.8% ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ 17.5% ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅੰਕੜੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੋਈ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ 79% ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 81.2% ਕੋਲ ਵਰਤੋਂ ਯੋਗ ਪਖਾਨੇ ਸਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ 72% ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 77% ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਵਰਤੋਂ ਯੋਗ ਪਖਾਨੇ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ 11.1% ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 31.7% ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਿੱਖਣ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਸਰਵੇਖਣ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਜਮਾਤ 3 ਦੇ 28% ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜਮਾਤ I-ਪੱਧਰ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 34% ਜਮਾਤ II-ਪੱਧਰ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ।